İlişkilerde Narsizm – Narsist ile İlişki Yaşamak
Narsisizm, genellikle aşırı düzeyde kendine odaklanma, başkalarını manipüle etme isteği, yaşanılan olaylarda empati eksikliği ve güç veya üstünlük arayışı gibi özelliklerle karşımıza çıkmaktadır. İlişkide yaşanacak narsisizm, sağlıklı ve dengeli bir ilişkinin temelini oluştururken bazı zorluklar ortaya çıkmasına neden olabilir.
Sağlıklı bir ilişki, karşılıklı saygı, iletişim, anlayış, destek ve sevgi temelinde yürüyen bir ilişkidir. Ancak Narsistik Kişilik Bozukluğu yaşayan bir kişi ile beraber sevgililik/evlilik yaşamak ilişki süresince zaman zaman yıpratıcı olabilmektedir. Sağlıksız bir ilişki iki tarafında ruh sağlığını olumsuz etkilemektedir. Narsistik kişilik bozukluğu her bireyde farklı duygu ve davranışlar ile ortaya çıkar. Narsist kişilik bozukluğu yaşayan biri ilişkide karşı tarafa birçok psikolojik manipülasyon uygulayabilir. Bu durum karşı tarafın yapılan bu manipülasyonlardan dolayı kendisinde savunma mekanizması oluşmasına sebep olur. Narsist bir kişi, ilişki içerisindeyken partnerine karşı kırıcı ve zaman zaman düşüncesiz davranabilmektedir. Ve uygulanan türlü manipülasyonlar karşı tarafın psikolojik ruh halini maalesef olumsuz etkilemektedir. Narsist Bir Kişi İlişkide Nasıl Davranır?
- Narsist bir kişi, başkalarının duygularını ve ihtiyaçlarını anlamakta zorlanabilir. Bu da ilişki içerisinde diğer tarafın duygusal ihtiyaçlarının tam olarak karşılanamamasını beraberinde getirir. Çünkü ilişkide empati ile yaklaşmak yerine sadece kendi duygu ve istekleri öncelikli olabilir.
- Etrafındaki insanları ve partnerini kendileri gibi düşünebilmeleri için genelde zorlayabilirler. O şekilde düşünülmesi ve aynı fikirde olunabilmesi için türlü psikolojik manipülasyon tekniklerine başvururlar. Bu durum ilişki içerisindeki fikir özgürlüğü ve karşılıklı anlayışı zedeleyebilir. Karşı taraf kendisinin özgürlüğü kısıtlanmış gibi hisseder.
- Narsist bir kişinin kendisini diğer kişilerden üstün görmesi ve bunu tavırlarına yansıtması birlikte olduğu kişiyi ilişki içinde küçük düşürebilir ve kendisini kötü hissettirecek şekilde davranışlar sergilemesine neden olur. Bu durum ilişki içinde karşılıklı rekabeti doğurabilir.
- Hayatlarında genelde statü ve başarı odaklı olan narsist birey ilişki içerisinde bu durumu yönetemeyebilir ve partneriyle arasında derin bir duygusal bağ kurmaktan farkında olmadan geri kalabilir. Kendi ihtiyaçlarına daha çok odaklanan narsist birey partnerinin ihtiyaçlarını git gide görmezden gelir.
- Narsist kişilik bozukluğu yaşayan bireyler dışarıdan genellikle ilgi çeken ve aşırı özgüvenli kişiler olarak görünürler. Bu karşı tarafın narsist kişiyi "mükemmel birisi" olarak algılamasına neden olabilir. Hatta bu görüş yüzünden kişi sürekli kendisinin hata yapmış olacağına ve partnerinin hata yapamayacak derecede mükemmel olduğu düşünebilir. Ve ilişkide yaşanan çoğu sorunda kendisini suçlama eğilimi gösterir. Kişinin narsist bir ilişkide tüm sorunlarda kendini suçlama eğilimi zamanla psikolojik açıdan yıpratıcı hale gelir. Çünkü narsist birisi ilişkide tüm konularda haklı çıkmak için uğraşır.
- Yaşanan sorunları sırf karşı taraf yanlış anlamasın veya "aman sorun çıkmasın, tadımız kaçmasın." diye alttan almak, narsist bir bireyin kendisindeki davranışları fark edememesine neden olur. Kendi davranışlarının farkında olamayan narsist birey ilişkide yapabileceği hataları kabul etmez ve kendisini eleştiriye daha çok kapatabilir. Genelde kabul etmediği zamanlarda da kendisini sürekli savunur. Bu kişiye karşı ilişkide büyük bir tartışmaya girilmeden sadece net ve açık olabilmek önemlidir. "Kendimi şu anda iyi hissetmiyorum, benim de duygu ve düşüncelerimi önemsemeni istiyorum." tarzında bir yaklaşım benimsenmesi narsist bir kişinin durup bir düşünmesini sağlayabilir. Her iki tarafında kendilerini açıklayabilmeleri sağlıklı bir iletişim için önem arz eder. Narsist kişi kendisinin çok fazla önemsenmesini, kendisiyle çok fazla ilgilenilmesini ister. Hepimiz zaman zaman partnerimizden bunu isteriz. Ancak burada bunun dozu çok önemlidir. İki tarafında duygusal olarak birbiri ile ilgilenmesi ve ihtiyaçlarına göre davranabilmesi gerekir. Ancak bu şekilde ilişkide iki tarafta kendisini öz güvenli ve değerli hisseder. Bu ihtiyaç ve ilgi bir tarafa daha fazla yapıldığında o ilişkide duygusal anlamda boşluklar oluşabilir.
- Narsist bir ilişkideyseniz eğer bu ilişki içerisinde narsist bireyin hayatınızın her noktasına karışma eğilimi ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Çünkü onlara göre siz daimî olarak onların isteklerine göre hareket etmek zorundasınız. Bu yüzden partnerinin de kendi özel alanına ihtiyaç duyabileceğini ön görmezler. Ön görseler bile bu durumu kabul etmek istemeyebilirler. Bu noktada kişisel sınırların çizilebilmesi narsist bir ilişki içerisinde atılabilecek en sağlıklı adım olacaktır. Sınırlara saygı duyulması ilişkinin en önemli dinamiklerinden birisidir. Eğer bu konuda sorun yaşamaya devam edilirse kişinin kendisini uzaklaştırması ruh sağlığının olumlu ilerleyebilmesi için gerekli olacaktır.
- Sonuçta tüm gün beraber olmak zorunda değilsiniz. Herkesin kendi özel hayatı ve vakit ayırması gereken kişilerin aile ve arkadaşlarının olduğu iki taraf içinde kabul edilmelidir. Aradaki bu dengenin iyi kurulması gerekir.
Narsist Bir Partner İlişkide Değişebilir Mi?
Narsistik kişilik özellikleri taşıyan bir partnerin değişip değişmeyeceği, duruma, bireye ve kabul ediyorsa eğer tedaviye bağlı olarak farklılık gösterebilir. İlişkide tüm dengeler şaştığında ve hep bir tarafın isteklerine, duygu ve düşüncelerine göre hareket edildiğinde ilişki git gide yıpratıcı bir hal almaya başlar. İlişkide narsist birisine karşı sınır çizebildikten sonra ne olursa olsun tartışma anında bile o sınırların hafifletilmemesi gerekir. Çünkü o sınırlar bir kere ihlal edildikten sonra bir daha hep ihlal edilebilir düşüncesi ile narsist partner daha çok yüklenmeye başlayacaktır. Ancak bir ilişkide koşullar ve sorunlar ne olursa olsun Narsist Kişilik Bozukluğunun bir tercih olmadığını atlamamak gerekir. Kişi böyle davranmayı kendisi tercih etmez. Bu bir zihinsel sağlık durumudur. Ve bu kişinin bu davranışlara rağmen "kötü" biri olduğu anlamına gelmez. İlişki içerisinde narsist bir partnerle devam etmek kişiye kendisini kötü hissettirmeye başladıysa ve kendisini değersiz hissettiğini düşünüyorsa ilişki için bir nokta koymanın zamanı yaklaşmış olabilir. Duygusal açıdan iyice zorlayabilen narsist partner genelde değişime ve gelişime fazla kapalı olabilir. Bu sebepten onlar için söylenen en olumlu söz bile eğer kendilerine yönelik bir eleştiri ise kabul etmeyip tam tersine bu konuda partneriyle savaşabilirler. Sağlıklı bir ilişki yaşayabilmek için narsist birey ile beraber karşılıklı bir emek sarf etmek gerekir. Eğer partnerden herhangi bir karşılık ve emek görülemiyorsa kişinin de kendi duygusal ihtiyaçlarına önem verip bulunduğu narsist ilişkiden uzaklaşması ruhsal sağlığı açısından daha yararlı olabilir. Narsist Bir İlişkiyi Bitirirken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Narsist bir ilişkiyi sonlandırmak zorlu bir süreç olabilir, çünkü narsistik bir partner genellikle kontrol, manipülasyon ve duygusal zorlama gibi taktikleri kullanarak ilişkiyi sürdürmeye çalışabilir. İlişkiyi sonlandırmaya karar vermeden önce, duygusal olarak hazır olduğunuzdan emin olun. Bu sürecin zorlu olabileceğini unutmayın. Duygusal açıdan sakin ve kararlı bir üslup kullanarak kendinizi ifade edin. Narsistik partneriniz, ilişkiyi bitirmeye direnç gösterebilir veya psikolojik manipülasyon tekniklerini kullanabilir. Bu taktiklere karşı güçlü durmak ve sakin kalabilmek önemlidir. Bu süreçte arkadaşlarınız veya ailenizden destek alın. Duygusal olarak desteklenmek, süreci daha kolay hale getirebilir. Unutmayın ki, narsist bir ilişkinin sonlandırılması zorlayıcı olabilir ancak kendinizi ve duygusal sağlığınızı korumak önemlidir. İhtiyacınız olduğunda profesyonel bir destek aramaktan çekinmeyin.