Eskişehir’de yaşanan ani don olayı, meyve üreticilerini zor durumda bıraktı. Türkiye genelinde mevsim normallerine uymayan bu soğuk hava, özellikle meyve bahçelerinde büyük zarara yol açtı. Eskişehir Yaş Sebze ve Meyve Üreticiler Birliği Başkanı Yıldıran Kılıç, hem üreticileri hem de tüketicileri ilgilendiren önemli açıklamalarda bulundu.
Kılıç, “Geçtiğimiz günlerde Türkiye genelinde mevsime göre hiç yaşanmamış bir don olayı gerçekleşti. Özellikle meyvelerde çok büyük sıkıntı oldu. Sebzelerde de kısmen etkiler var ama şu anda Türkiye’nin ekim-dikim yönüyle her bölgesinde değil, sadece çok erkenci olan bölgelerde sebzelerde zarar söz konusu. Biz henüz daha ekimlerimizi yapmadık,” dedi.
Seralarda yapılan uyarılar sayesinde, Eskişehir’de sebze üretiminin şimdilik güvende olduğunu belirten Kılıç, “Dondan sonra özellikle seralarda üyelerimize gerçek anlamda uyarılarımızı yaptık. Onlar da dondan sonra ekim gerçekleştirdiler. Dolayısıyla şu anda bizim seralarımızda bildiğim kadarıyla sebze yönüyle büyük bir maddi hasar yok. Açık alanlarımız ise henüz ekilmedi. Rakım itibarıyla yüksek olduğumuz için, yaklaşık Mayıs’ın 15-20’si gibi bir ekim-dikim söz konusu olacak. Bu da kırağı tehlikesinin geçtiği döneme denk geliyor,” diye konuştu.
Meyve üretiminde ise durum daha ciddi. Kılıç, “Çok ciddi anlamda bir meyve donu zararı yaşandı. Bu zararı ilerleyen zamanlarda, meyvelerin olgunlaşma döneminde daha net göreceğiz. Bunun fiyatlara da yansıyacağını düşünüyorum,” diyerek önümüzdeki günlerde market ve pazarlarda meyve fiyatlarının artabileceğini söyledi.
Kılıç ayrıca, fırsatçılığa karşı dikkatli olunması gerektiğini vurguladı:
“Son 5 yılda sebze ve meyvede fırsatçılık arttı. Bu arz boşluğu fırsatçıların elini daha da güçlendirecek. Bu konuda Tarım Bakanlığı ve Ticaret Bakanlığı’nın gerekli tedbirleri alması lazım. Alınmazsa, hakikaten sebze fiyatlarının çok ciddi artmasını beklemiyorum. Geçen yılki fiyatlara ya da enflasyon bazlı bir zamla arz edilebilir. Ama meyve konusunda ciddi sıkıntı yaşanabilir.”
Kılıç, Mihalıççık ilçesinden de olumsuz haberler aldıklarını belirtti:
“Mihalıççık’ta ciddi anlamda bir don olayı yaşandı. Ateş yakma yöntemi sadece çok hafif soğuklarda etkili oluyor. Orada da ciddi bir zayiat olduğu bilgisi var. Mihalıççık’ın kirazlarının büyük bölümü ihracata gidiyor. Zaten iç piyasaya pek arz edilmiyor. Dolayısıyla ciddi bir zarar söz konusu.”
Kavun ve karpuz üretimi için de uyarılarda bulunan Kılıç, “Eskişehir’de henüz karpuz ekilmedi ama diğer kentlerden gelen karpuzları yiyoruz. Erkenci bölgelerde, hatta Adana’nın bazı kesimlerinde de zirai don olduğu söyleniyor. Kavun ve karpuz konusu meyve ağacı gibi değil, bu tarihten sonra bile rakım itibarıyla uygun yerlerde ekim yapılabiliyor. Özellikle kavun ve karpuz üretimi konusunda dikkatli olunmasını istiyorum. Çünkü vatandaşlar bu yaz elma, kiraz, kayısı gibi meyveleri bulamadığında meyve ihtiyacını kavun ve karpuzdan karşılayabilir,” diyerek sezonun daha dengeli geçmesi için üreticilere çağrıda bulundu.
Üreticilerin gözlemleri, tarımda doğaya bağlı risklerin ne kadar büyük olabileceğini bir kez daha gösterdi. Uzmanlar, hem üreticilerin hem de tüketicilerin bu yıl dikkatli olması gerektiğini söylüyor.
