Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Elif Doyuk Kartal, antibiyotik direncini “sessiz pandemi” olarak nitelendirdi. Kartal, gerekli önlemler alınmazsa 2050 yılına kadar dirençli enfeksiyonlara bağlı ölümlerde ciddi artış yaşanabileceğine dikkat çekti.
‘Dünya Antimikrobiyal Direnç Farkındalık Haftası’ dolayısıyla açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Kartal, 2025 yılı itibarıyla antibiyotik direncinin küresel bir tehdit düzeyine ulaştığını belirtti. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) raporlarına göre geniş spektrumlu antibiyotiklere karşı direnç oranlarının yüzde 15 ila 40 arasında yükseldiğini ifade eden Kartal, durumun modern tıpta ciddi klinik sonuçlar doğurduğunu ve ameliyatlardan kanser tedavilerine kadar pek çok alanda tedavi süreçlerini zorlaştırdığını kaydetti. Akılcı ilaç kullanımının ve toplumsal farkındalığın hayati önem taşıdığını vurguladı.
Prof. Dr. Kartal, kritik patojenlerde direnç oranının bazı bölgelerde yüzde 70’e ulaştığını belirterek, her 6 bakteriyel enfeksiyondan birinin antibiyotiklere dirençli olduğunu ve takip edilen enfeksiyonların yüzde 24’ünün birinci basamak antibiyotiklere yanıt vermediğini açıkladı.
Direnç artışının sadece sağlık değil, ekonomik ve toplumsal açıdan da risk oluşturduğunu ifade eden Kartal, gram-negatif bakterilerdeki hızlı direnç artışının yeni ilaç seçenekleri yetersiz olduğundan ciddi bir tıkanma yarattığını söyledi. Yanlış ve gereksiz antibiyotik kullanımının direncin başlıca sebeplerinden biri olduğunu vurguladı.
Kartal, direncin en büyük sebeplerinden birinin yanlış ve gereksiz antibiyotik kullanımı olduğunu belirterek, reçetesiz kullanım, erken kesilen tedaviler, yanlış doz ve uygunsuz antibiyotik seçiminin dirençli suşların çoğalmasını hızlandırdığını kaydetti. Prof. Dr. Kartal, antibiyotik direncine karşı mücadelede ilaç geliştirmek dışında, akılcı antibiyotik kullanımı, hızlı tanı testlerinin yaygınlaştırılması, toplumsal farkındalık ve enfeksiyonlardan korunma yöntemlerinin geliştirilmesi gibi önlemlerin önemine dikkat çekti.
