TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Eskişehir Şube Başkanı Selma Güder, güncel haritalara göre şehirde şiddetli kuraklık, çevresinde ise orta şiddetli kuraklık yaşandığını söyledi.
Selma Güder, kuraklık ve iklim krizini değerlendirirken bunların bir bütün olarak ele alınması gerektiğini belirtti. Türkiye’de 25 hidrolojik havza bulunduğunu ve Sakarya Havzası’nın bunlardan biri olduğunu ifade etti. Sakarya Havzası Ankara, Afyonkarahisar, Bolu, Bursa, Bilecik, Eskişehir, Konya ve Kütahya’yı kapsıyor.
Sakarya Nehri’nin kollarından biri olan 448 kilometre uzunluğundaki Porsuk Çayı, Eskişehir’den geçiyor. Ancak son dönemde su seviyesi ciddi oranda azaldı ve rengi değişti. Bazı barajlarda doluluk oranı sıfıra yaklaşırken, Porsuk Barajı’ndaki su seviyesi yüzde olarak 31-32 seviyelerine düştü. Çevredeki göletlerde ise su neredeyse kalmadı.
Selma Güder, Türkiye ve dünyada suyun yaklaşık yüzde 70-74’ünün tarımda kullanıldığını söyledi. Eskişehir’de sulama kanallarının yüzde 70’i açık kanal sistemi, yüzde 30’u ise kapalı boru sistemi ile sağlanıyor. Açık kanallarda buharlaşma ve güvenlik riskleri yüksek. Selma Güder, Porsuk Çayı’nın sulama altyapısının bir an önce kapalı boru sistemine dönüştürülmesi gerektiğini vurguladı. Tarımda suyu çok tüketen mısır gibi ürünlerin ekiminin azaltılması ve kuru tarıma uygun hububat üretiminin teşvik edilmesi gerektiğini belirtti.
Yeraltı sularının da önemine dikkat çeken Selma Güder, Türkiye’de mevcut suyun yaklaşık yüzde 27’sinin yeraltı sularından karşılandığını söyledi. Kaçak sondaj kuyularının tespit edilip bertaraf edilmesi, yasal kuyulara sayaç takılması gerektiğini ifade etti.
Porsuk Çayı’nın renginin yeşile dönmesinin nedenleri arasında baraj kapaklarının kapanmasıyla suyun durgunlaşması, su seviyesinin azalması ve ötrofikasyon süreci olduğunu belirten Selma Güder, yosunların artmasının suyun oksijenini düşürdüğünü ve rengin değişmesine yol açtığını söyledi. Orman yangınları ve vatandaşların açık su kanallarına çöp atmasının da su kaynaklarını etkilediğini aktardı.
Bölgede obruk oluşumlarının tarım için ciddi tehlike oluşturduğunu belirten Selma Güder, Çifteler ve Sivrihisar çevresinde örnekler bulunduğunu söyledi. Sakarya Havzası’nın bütüncül bir şekilde korunması gerektiğini vurgulayan Selma Güder, 2024’te tamamlanan Sakarya Nehri ve Porsuk Barajı Havza Koruma Planı’nın bu konuda önemli bir adım olduğunu belirtti.
Selma Güder, Nisan ayında baraj doluluk seviyesinin yüzde 42 iken, günümüzde yüzde 31-32 seviyelerine düştüğünü söyleyerek alarm verici durumu gözler önüne serdi.
