2025 yılı itibarıyla isim veya soyisim değişikliği talep eden vatandaşlar için süreçler, kriterler ve maliyet kalemleri yeniden gündeme geldi. Türk Medeni Kanunu’na göre ad değişikliği “haklı sebep” şartına bağlı olarak Asliye Hukuk Mahkemesi kararıyla yapılabiliyor. Peki 2025 yılında isim–soyisim değiştirme nasıl yapılır, hangi durumlar haklı sebep sayılır ve ne kadar ücret ödenir? İşte adım adım tüm ayrıntılar…
İsim Değişikliğinde 'Haklı Sebep' Ne Anlama Geliyor?
Türk Medeni Kanunu’nun 27. maddesi uyarınca bir kişinin ismini veya soyadını değiştirmesi için mahkemeye başvurması ve “haklı bir sebep” göstermesi gerekiyor. Bu sebep, kanunda sınırlı şekilde belirtilmemiş olmakla birlikte uygulamada şu durumlar geçerli sayılabiliyor:
İsmin alay veya küçük düşürme konusu olması
Toplumda kötü şöhretli biriyle aynı ismi taşıma riski
Kişinin ruhsal yapısına veya sosyal çevresine uymayan bir anlam içermesi
Uzun süredir farklı bir adla tanınıyor olmak
Travmatik deneyimlerle ilişkilendirilen ad veya soyad
Mahkeme Süreci Nasıl İşliyor?
İsim veya soyisim değiştirmek isteyen kişi, yerleşim yerindeki Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvurarak dava açıyor. Dava dilekçesinde:
Değiştirilmek istenen isim veya soyisim
Haklı sebep olarak gösterilen olaylar
Tanıklar, belgeler, sosyal medya veya iş hayatında kullanılan adlar gibi deliller
yer alıyor. Mahkeme, dosyayı inceledikten sonra duruma göre tek celsede karar verebiliyor. Kararın kesinleşmesinin ardından ilgili nüfus müdürlüğüne bildirim yapılıyor ve kimlik kayıtları güncelleniyor.
2025’te Geçerli Ücretler ve Gider Kalemleri
İsim veya soyisim değişikliği sürecinde ödenmesi gereken tutarlar, mahkemeye ve yerel uygulamalara göre farklılık gösterebiliyor. Ancak genel kalemler şöyle sıralanıyor:
Başvuru Harçları: Dava açılışında ödenen zorunlu yasal ücretler
Gider Avansı: Tebligat, müzekkere ve olası bilirkişi ücretleri için alınan avans
İlan Gideri: Mahkeme kararının yayımlandığı gazete veya resmi ilan
Vekâlet Ücreti: Avukatla çalışılması halinde baro tarifesine göre belirlenen ücret
2025 yılında yalnızca harç, ilan ve dosya giderleriyle ortalama maliyet 2.000–3.500 TL arasında değişiyor. Vekâlet ücreti ise avukatın hizmet kapsamına göre ayrı değerlendiriliyor.
Çocuklarda İsim Değişikliği Mümkün mü?
Ebeveynler, velayet sahibi olmaları durumunda çocukları için de isim veya soyisim değişikliği talep edebiliyor. Bu tür durumlarda mahkeme, çocuğun üstün yararını esas alarak karar veriyor. Okul kayıtları, psikolojik danışman görüşleri ve sosyal çevre verileri bu kararda etkili olabiliyor.
E-Devlet Üzerinden İsim Değiştirilebilir mi?
Tam anlamıyla farklı bir isme geçiş için mahkeme kararı zorunlu. Ancak imla hataları, harf eksikleri gibi açık maddi hatalar bazı durumlarda nüfus müdürlüğüne doğrudan başvurularla düzeltilebiliyor. E-Devlet, yalnızca dava süreci takibi ve randevu alma işlemleri için kullanılabiliyor.
Dava Ne Kadar Sürer?
Dosyanın niteliğine, delillerin yeterliliğine ve mahkemenin iş yoğunluğuna göre değişse de, isim–soyisim değişikliği davaları çoğu zaman 3 ila 6 ay arasında sonuçlanabiliyor. Ancak ilan süreçleri veya eksik belge durumları süreci uzatabiliyor.
Uzmanlardan Tavsiye: Somut Delil, Güçlü Anlatı
Uygulamada en sık karşılaşılan red gerekçeleri; yetersiz gerekçe, soyut anlatım ve eksik delil oluyor. Uzmanlara göre başvuru öncesinde dikkat edilmesi gereken başlıca unsurlar şöyle:
Tanık beyanlarının sağlamlığı
E-posta, sosyal medya, iş evraklarında kullanılan adın belgelenmesi
Kişisel hikâyenin inandırıcılığı
Mahkeme usulüne uygun dilekçe yazımı
Güncelleme Süreci: Karar Sonrası Atılması Gereken Adımlar
Mahkeme kararı kesinleştikten sonra sadece kimlik kartları değil, banka kayıtları, SGK, vergi dairesi, ehliyet, pasaport, e-Devlet, noter kayıtları, meslek odaları ve dijital platformlardaki ad–soyad bilgileri de güncellenmeli.
Uzmanlar, tüm bu adımlar için bir kontrol listesi oluşturulmasını öneriyor. Aksi halde bazı kayıtlar eski isimle kalabiliyor ve karışıklık yaratabiliyor.
