Türkiye’nin birçok bölgesinde son günlerde görülen sağanak yağışlar ve dolu, tarım alanlarında etkisini göstermeye başladı. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Eskişehir Şube Başkanı Selma Güder, yaşanan hava olaylarının tarım üzerindeki etkilerine dikkat çekti. Açıklamasında hem olumlu hem olumsuz yönleri bir arada değerlendiren Güder, tarımsal üretimde “suya göre tarım” ilkesinin artık zorunlu hale geldiğini belirtti.
Güder şu ifadeleri kullandı:
“Şimdi sağanak yağmur dediğiniz sadece yağmur değil çünkü dolu da yağıyor. Ben hatta bayramda Çanakkale tarafına gittim, yaklaşık yarım saat süren dolunun içinden geçtim. İstanbul’a gittim, iki gün önce orada da görüldü. Dolu tarım açısından çok daha büyük bir zarara yol açar. Özellikle de şu dönemde. Bu yağışlar Nisan ayının başında olması sebebiyle tarım açısından faydalı. Bitkilerimizin, özellikle hububatın gelişimi açısından olumlu. Ancak bazı bölgelerde meyve ağaçlarına zarar verdi. Özellikle dolu bu zararı yaptı. Sağanak yağışta da benzer zararlar görülebilir. Fakat hububatta, özellikle Eskişehir’de, gelişim için uygun bir dönemdeyiz. Bu nedenle bu yağışların faydalı olduğunu söyleyebiliriz. Yine de şiddetli yağış ve dolu, Türkiye’nin neresinde olursa olsun zarar verir.
Barajlardaki doluluk açısından bu yağışlar faydalı oldu. Bunu sadece ‘barajlarımız doluyor’ şeklinde düşünmemeliyiz. Asıl önemli olan, yağışların sürdürülebilir olması. Bu durumun Mayıs ve Haziran aylarında da devam etmesi, sürdürülebilirlik açısından kritik. Bayramdan önce barajlardaki doluluk oranı yüzde 42 civarındaydı. Şu anda 43-44’lere geldi. Örneğin Porsuk Barajı için konuşursak, orası hem kullanım hem de sulama amaçlı kullanılan bir baraj. Eskişehir’de bu konuyla ilgili acil önlem planları alındı. İlgili birimler bir araya geldi. Porsuk’un doluluk oranı iyi ama bazı barajlarımızda ne yazık ki oranlar sıfıra yakın. Bu da o bölgelerde sulamanın sıkıntılı olacağını gösteriyor. Türkiye’nin pek çok yerinde suya göre üretim yapılması gerektiği için acil önlemler devreye alındı.
Bu iklim değişikliği tarımsal ürünlerin ekim takvimini değiştirdi. Yaklaşık üç haftalık bir gecikmeyle ekim yapıldı. Bu Eskişehir’de de böyle oldu, hububatta da yaşandı. Bu artık bir zorunluluk. Çünkü hep söylüyoruz: ‘Tarıma göre su mu, suya göre tarım mı?’ Cevap net: Suya göre tarım yapmak zorundayız.
Ben 6-7 ay önce pancarın daha az ekilmesi gerektiğini söylemiştim. O zaman pek çok tepki almıştım. Ama geldiğimiz noktada bugün bunu bakanlık da söylüyor, ilgili birimler de söylüyor. Bu anlamda suya göre tarım yapılması çok önemli. Artık suyu çok tüketen ürünlerin ekilmemesi gerekiyor.
Eskişehir’de bu takvime dikkat ediliyor. Yani edilmeye başlandı. Eğer edilmezse çiftçilere su verilmeyeceği açıkça söylendi. Sulama birlik başkanları tarafından iletiliyor. Devlet Su İşleri 3. Bölge Müdürü de doğrudan çiftçilere uygun bir dille bunu ifade etti. Toplantılar yapıldı. ‘Bu ürünü ekerseniz ikinci ya da üçüncü sulamayı alamayacaksınız’ denildi. Çiftçi zor durumda çünkü ne ekeceğine karar vermeye çalışıyor. Ama artık bazı ürünleri ekmemesi gerektiğini biliyor. Hep ‘Kuraklık kapıda mı?’ diyorduk. Artık kuraklık sadece kapıda değil, içeri girdi.”
