Türkiye'nin yaklaşık 3,3 milyar ton bor rezervine sahip olduğunu ifade eden Bursa Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Doç. Dr. Nazlı Akçamlı Kaya, "Dünyanın yüzde 76 bor rezervini elinde bulunduran Türkiye, savunma ve hava sanayiinde hızla ilerliyor. Türkiye, yaklaşık 550 yıllık bor rezervini de elinde bulunduruyor. " dedi.
Türkiye'de bir ilk olma özelliği taşıyan Balıkesir'in Bandırma ilçesindeki bor karbür tesisi, bor madeninin önemini bir kez daha gözler önüne serdi. Başta savunma sanayii olmak üzere birçok sektörde kullanılacak olan bor madenin çıkarıldığı Eskişehir Kırka, Bursa Kestelek, Balıkesir Bigadiç ve Kütahya Emek bölgeleri dikkat çekti. ‘Cevherden mücevhere' sloganı ile yolculuğu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımı ile başlamıştı. Türkiye'de yaklaşık 3,3 milyar ton bor rezervinin olduğu açıklanırken, bu rezervin 5,3 milyon tonunun ise Bursa il sınırları içerisinde olduğunu belirtildi.
Eti Maden tarafından çıkarılan bor konusunda açıklamalarda bulunan Bursa Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Doç. Dr. Nazlı Akçamlı Kaya, “Türkiye için bor gerçekten önemli bir mineral. Çünkü dünyadaki bilinen bor rezervlerinin yaklaşık olarak yüzde 76'sı Türkiye'de yer alıyor ve borun teknolojik olarak kullanımı da giderek yaygınlaşıyor. Çünkü şu ana kadar Türkiye bor uç ürünleri açısından bor oksit ve borikasit üretimi yapıyordu. Dolayısıyla bor karbür üretimine başlayarak önemli bir adım daha atmış oldu. Türkiye'de bor madenleri Eti Maden İşletmeleri tarafından işletiliyor. Bunlarda 4 ana sahada yürütülüyor. Bunlara baktığımız zaman Eskişehir Kırka, Bursa Kestelek, Balıkesir Bigadiç ve Kütahya Emek bölgelerinde gerçekleşiyor” dedi.
“Türkiye'nin bor rezervi 3,3 milyar ton”
Türkiye'nin bor rezervleri yaklaşık olarak 3,3 milyar ton civarında olduğunu ifade eden Kaya, “Genel olarak rezervlerimiz kolemanit, tinkal borax, üleksit dediğimiz tipte, bunlar sodyum ve kalsiyumdan oluşmuş borat hidratlı bileşiklerdir. En yaygın tip şu an için kolemanit esaslı cevherlerdir. Bunların bor oksit içeriği yüzde 50,8'dir. Dolayısıyla hem tenor olarak hem de bulunan rezerv açısından Türkiye'deki cevherlerin oldukça kaliteli olduğunu söyleyebiliriz.
Bor karbürü aslında bir ileri teknoloji olarak sarf malzemesi. Çünkü bir toz olarak üretiliyor ve sinterleme yoluyla son şekli veriliyor. Kullanım alanları olarak bakıldığında, balistik zırh en bilinenleridir. Dolayısıyla savunma sanayii için kritik öneme sahip” diye konuştu.
“En hafif ürün olarak ilk sırada”
Özellikle hafifliğiyle öne çıkan bor karbür, yoğunluk olarak 2,5 gram santimetre küp olduğunu ifade eden Kaya, “Ayrıca 3. en sert malzeme ve insan eliyle sentetik olarak, en fazla üretilen malzeme grubudur. Bunlar dışında sert aşındırıcı malzeme olarak sanayide, ileri teknoloji uygulaması olarak nükleer radyasyon kalkanlama uygulamalarında ve durdurma çubukları olarak kullanım özellikleri vardır. Bor mineralleri içerisinde en yaygın olanı kolemanittir. Türkiye'de özellikle Kırka, Emet, Bigadiç ve Kestelek yataklarında, Dünya'da ise Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunur” diye konuştu.