Sanayi, inşaat ve hizmet sektörlerini kapsayan istihdam endeksi yıllık bazda %2,6 artarken, özellikle inşaat sektöründeki %5,7’lik büyüme dikkat çekti. Ancak, belediyeler tarafından verilen yeni yapı ruhsatlarında %16,5'lik bir düşüş yaşandı, bu da inşaat sektöründe gelecek dönemde bir daralma sinyali olarak değerlendiriliyor.
İş Gücü Piyasasında Hareketlilik: İstihdam Artıyor, İşsizlik Oranı Düşüşte
TÜİK’in açıkladığı verilere göre:
- Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında istihdam endeksi, 2024’ün dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre %2,6 oranında arttı.
- İnşaat sektörü istihdamı %5,7 artarken, ticaret-hizmet sektörlerinde bu oran %4 oldu.
- Sanayi sektöründe ise istihdamda %0,8'lik bir gerileme yaşandı.
Öte yandan, işsizlik oranı %8,6’ya gerileyerek son yılların en düşük seviyelerinden birine ulaştı. 3 milyon 80 bin kişinin işsiz olduğu Türkiye’de, mevsim etkisinden arındırılmış verilere göre istihdam edilen kişi sayısı arttı.
Çalışılan saat endeksinde ise farklı bir tablo ortaya çıktı:
- Sanayi sektöründe çalışılan saat %3,8 azaldı, bu da üretimde daralmaya işaret ediyor.
- Ticaret-hizmet sektörlerinde ise çalışılan saatler %1,7 arttı.
Brüt ücret ve maaş endeksinde %72,7’lik büyük bir artış yaşandı. Bu artış, yüksek enflasyon karşısında çalışanların maaşlarına yapılan düzenlemeleri yansıtıyor.
İnşaat Sektöründe Düşüş: Yeni Projeler Azalıyor
İnşaat sektörü istihdamında artış gözlemlenirken, yeni inşaat projelerinde ciddi bir azalma yaşandı. TÜİK verilerine göre:
- Belediyeler tarafından verilen yapı ruhsatlarında %16,5 düşüş görüldü.
- Yeni ruhsat verilen bina sayısı %16,7, daire sayısı ise %17,4 azaldı.
- Toplam yapı ruhsatı alanı 52,4 milyon metrekare oldu.
Bu durum, yüksek faiz oranları, inşaat maliyetlerindeki artış ve ekonomik belirsizlikler nedeniyle müteahhitlerin yeni projelere başlamaktan kaçındığını gösteriyor.
Ancak, inşaat sektöründe bazı olumlu gelişmeler de var:
- Tamamlanmış binalar için alınan yapı kullanma izin belgelerinde artış görüldü.
- Yapı kullanma izin belgeleri, bina sayısında %10,5, daire sayısında %16,9 arttı.
Bu veriler, sektörün halen talep gördüğünü ancak yeni projelerde duraksama yaşandığını gösteriyor.
Ekonomik Görünüm: Önümüzdeki Dönemde Ne Bekleniyor?
Ekonomistler, Türkiye’nin iş gücü piyasasında toparlanma belirtileri gösterdiğini ancak inşaat sektöründeki yavaşlamanın ekonomik büyüme üzerinde baskı yaratabileceğini belirtiyor.
Olumlu Gelişmeler:
✅ İşsizlik oranında düşüş devam ediyor.
✅ Brüt ücretlerde artış, çalışanların gelir seviyesini yükseltiyor.
✅ Ticaret ve hizmet sektörleri, istihdamı artırmaya devam ediyor.
Endişe Yaratan Faktörler:
⚠️ Sanayi sektöründe üretime yönelik çalışılan saatlerin azalması.
⚠️ Yeni yapı ruhsatlarının düşmesi, inşaat sektöründe gelecekte yaşanabilecek bir daralmanın habercisi olabilir.
⚠️ Yüksek faiz oranları ve inşaat maliyetleri, müteahhitleri yeni projelerden uzaklaştırıyor.
Hükümetin inşaat sektörünü canlandırmak için konut kredilerinde faiz indirimi ve teşvik paketleri üzerinde çalıştığı belirtiliyor. Ancak, küresel ekonomik belirsizlikler ve iç piyasa dinamikleri, Türkiye ekonomisinin önündeki en büyük sınavlardan biri olmaya devam ediyor.
Türkiye’nin en büyük sektörlerinden biri olan inşaatın önümüzdeki çeyreklerde nasıl bir performans sergileyeceği, ülkenin ekonomik büyüme hızını doğrudan etkileyecek. Yapı izin istatistiklerindeki düşüş, sektörde bir yavaşlama sinyali verirken, tamamlanan projelerdeki artış ve iş gücü piyasasındaki toparlanma ekonominin genel seyrine dair karışık mesajlar veriyor.
Önümüzdeki çeyreklerde, hükümetin yatırımları teşvik edici adımları ve özel sektörün ekonomik koşullara vereceği tepki, inşaat ve iş gücü piyasalarının geleceğini belirleyen en önemli faktörler olacak.
