Yazımıza öncelikle “Michelin Yıldızı”nın ne olduğunu açıklayarak başlayacağız. “Michelin” dendiğinde hepimizin aklına “beyaz şişme lastik adam” geliyordur herhalde. Türkiye’de ve dünyada oldukça popüler bir figür haline gelen Michelin markası Andre ve Edouard Michelin kardeşler tarafından Fransız otomobil endüstrisi için 1889 yılında kuruluyor. Michelin Rehberi’nin ortaya çıkışı ise çok büyük bir pazarlama stratejisiyle oluyor.
Michelin Rehberi Nasıl Ortaya Çıktı ?
Fransız bir lastik firması olan Michelin, 1900’lü yıllarda ücretsiz bir gezi el kitabı oluşturuyor. Bu el kitabının ortaya çıkma amacı firmanın düşen lastik satışlarını yeniden artırmak ancak zamanla rehbere olan ilgi öyle artıyor ki “Michelin Rehberi (Guide)” şimdilerde bir efsane oluyor.
Başlarda lastiklerin eskimesi için yolculuk yapılmasını teşvik etmek amacıyla dağıtılan rehberin bugünkü halini alması da yine ne kadar iyi bir pazarlama çalışması olduğunu gösteriyor. Evet doğru okudunuz firma sahipleri, araba lastiklerinin eskimesini istiyorlardı ki daha çok lastik satılabilsin. Lastik satışını arttırmak için seyahat rehberi oluşturmak kimin aklına gelirdi değil mi? Michelin Kardeşlerin gelmiş…
Bu gezi rehberinde ülkeleri haritaları, benzin istasyonları, araba lastiklerinin nasıl değiştirilebileceği, yemek mekanları ve konaklama önerileri bulunuyordu. Başlangıçta sürücülere ücretsiz dağıtılan yaklaşık dört yüz sayfalık bu rehber, yirmi yıl boyunca ücretsiz dağıtılmaya devam etti. Ancak rehberlerin halk arasında neredeyse hiç değer görmediği anlaşılınca “insanlar yalnızca para verdikleri ürüne değer verirler” düşüncesine dayalı olarak kitapçığın ücretli olmasına karar verildi.
Daha sonra ücretli satılmaya başlayan rehberde; Paris’teki otellerin listelerinin yanı sıra farklı kategorilere göre restoranlar listelenmeye başladı. Rehberdeki restoran bölümüne ilginin arttığı fark edilince restoranları anonim olarak denetlemeleri için şimdilerin “gizli müşteri” tanımına benzeyen müfettişler görevlendirildi. 1926 yılından itibaren de restoranlara yıldız verilmeye başlandı ve büyük bir efsanenin doğuşu böyle oldu.
Michelin Yıldızı Ne Anlama Gelir ?
Michelin Yıldızı basitçe yukarda bahsettiğim gizli müfettişlerin gittikleri yemek restoranlarını 1-2-3 yıldız vererek puanlamasıdır. Yıldızların anlamları ise şu şekildedir;
Bir Michelin Yıldızı “Müthiş İncelikli Bir Mutfak” : Eğer bu restoranın bulunduğu bölgeye gittiyseniz mutlaka buraya uğramalısınız anlamına geliyor.
İki Michelin Yıldızı “Olağanüstü Mutfak” : Bu restoranın yakınında değilseniz rotanızı değiştirip buraya gitmelisiniz anlamına gelir.
Üç Michelin Yıldızı “Fevkalade Bir Mutfak” : Sadece bu restoran için yolculuğa çıkıp burayı denemelisiniz anlamına geliyor.
Michelin Yıldızı Restoranlara Mı Şeflere mi Veriliyor ?
Günümüzde ise Michelin Yıldızı almak öyle prestijli bir hale geldi ki bu yıldızı alamadığı için mesleği bırakan şefler olduğu bile söyleniyor. Ancak Michelin Yıldızı bilinenin aksine şeflere değil restoranlara veriliyor. Dolayısıyla şefler yıldız alan restoranlardan ayrıldıklarında yıldızlarını beraberinde götüremiyorlar. Eğer şef restorandan ayrıldığında bile aynı kalitede ürün verilmeye devam ediliyorsa yıldız etkilenmiyor. Ancak yıldız verilen restoranın baş şefi büyük bir şöhrete kavuşmuş oluyor.
Yıldızlar verilirken farklı kategoriler ve faktöre göre değerlendirme yapılıyor. Verilen yıldızlar bir yıl geçerli olduğu için bir kez yıldız alan bir restoranın yıldızını koruyabilmesi bir hayli zorlaşıyor.
Yemek müfettişlerinin büyük titizlikle ve yoğun bir çalışmayla verdikleri yıldızlar verildikten sonraki sene geri alınabiliyor. Örneğin bu yıl üç yıldız verilen bir mekan sonraki yıl kalitesini bozduysa bir yıldıza düşebiliyor ya da bütün yıldızlarını kaybedebiliyor.
Michelin Yıldızı Alabilmek İçin “Fine Dining” Restoran Mı Olmak Gerekir ?
Michelin yıldızı “sadece lüks mekanlara verilir” algısı da yine doğru bilinen yanlışlardan biri. Asya’daki sokak tezgahlarında bile Michelin Yıldızı’na sahip olanlar var. Dolayısıyla “lüks ve gösteriş” müfettişler için bir değerlendirme kriteri değil.
Örneğin Tayland'ın başkenti Bangkok'ta sokaktaki tezgahında yemekler yapan 72 yaşında Michelin Yıldızı alan şef Jay Fai yaşayan en yaşlı Michelin Yıldızlı şef ünvanını taşıyor.
Jay Fai'nin imza yemeği yengeçli omlet
Fotoğrafta göründüğü gibi omletin sunumu oldukça basit ve sade yani Michelin Yıldızı almak için aşırı büyük sunumlara ya da gösterişe gerek yok.
Fakat Jay Fai Michelin yıldızı aldıktan sonra küçük işletmesine gelenlerin yemek yemeğe değil fotoğraf çekmeye gelmelerinden rahatsız oluyor. Öyle ki Michelin Yıldızı'nın restoranından geri alınmasını istiyor.
Türkiye’deki Michelin Yıldızlı Restoranlar
Yemek ve mutfağa yoğun ilgisi olan biri olarak yıllardır Türkiye’ye Michelin Yıldızı gelmesini bekliyorum diyebilirim. Türk Mutfağı, Dünya mutfaklarının en iyileri arasında gösterilirken Michelin Rehberi’ne Türkiye’den restoranların girmesi neden bu kadar geç oldu emin değilim. Ama nihayet Türkiye’de de bu rehbere girmeye hak kazanan mekanlar olduğu için mutluyum.
Gastronominin gelişimi ülkemizde Dünya geneline göre daha geç oldu maalesef. Fakat özellikle son on senedir gastronominin Türkiye’de yoğun bir gelişim göstermesiyle birlikte bu sene ülkemizden Michelin Rehberi’ne girmeye hak kazanan restoranların sayısı toplamda 107 oldu. Bu mekanların listesi listesine ulaşmak için “https://guide.michelin.com/tr/tr/selection/turkey/restaurants" adresini ziyaret edebilirsiniz.
Türkiye’deki 1 Yıldızlı Michelin Restoranları
Türkiye’de toplam 11 restoran 1 Michelin Yıldızı almaya hak kazandı mekanların bulunduğu iller ise şimdiye kadar İstanbul, İzmir ve Bodrum. Bu restoranların isim listesini ve bulundukları illeri aşağıya ekliyorum.
- Neolokal (İstanbul)
- Arkestra (İstanbul)
- Araka (İstanbul)
- Nicole (İstanbul)
- Mikla (İstanbul)
- Sankai By Nagaya (İstanbul)
- Teruar Urla (İzmir)
- Vino Locale (İzmir)
- OD Urla (İzmir)
- Kitchen (Bodrum, Muğla)
- Maçakızı (Bodrum, Muğla)
Türkiye’deki 2 Yıldızlı Michelin Restoranları
Türkiye'de İki yıldız almaya hak kazanan tek restoran “TURK FATİH TUTAK (İstanbul)” mekanın Michelin sayfasındaki yorumu hakkında daha detaylı bilgi edinmek isterseniz “https://guide.michelin.com/tr/tr/istanbul-province/istanbul/restaurant/turk-fatih-tutak" erişim adresinden yazının detaylarına ulaşabilirsiniz.
Restoran'ın şefi Fatih Tutak'ın Türkiye'ye iki Michelin Yıldızı getiren ilk ve tek şef olması tesadüf eseri oluşan bir durum değil. Kendisi geleneksel Türk Mutfağı ile Asya Mutfağı'nı harmanlayarak ortaya kaliteli yemekler çıkartmasıyla ünlü bir şef. Ünlü gurme Vedat Milor'ün dahi kendisinden ve yemeklerinden övgüyle bahsettiği nadir şeflerden olmasıyla bilinen Tutak, sektörde adından gururla bahsettiriyor.
Türkiye’deki 3 Yıldızlı Michelin Restoranları
Türkiye’de şu ana kadar 3 Michelin Yıldızı’na sahip olan restoran bulunmuyor.
Bu yazımızda Michelin Rehberi ve Michelin yıldızlarıyla ilgili bilgiler verdik ve bir yazımızın daha sonuna geldik sonraki bloglarımızda yeniden görüşmek dileğiyle hoşça kalın.
KAYNAKÇA
Erişim Adresi: https://guide.michelin.com/tr/tr/article/features/what-is-a-michelin-star-tr
Erişim Adresi: https://guide.michelin.com/tr/tr/faq-sikca-sorulan-sorular
Erişim Adresi: https://guide.michelin.com/en/article/michelin-guide-ceremony/53-restaurants-spotlighted-in-the-first-selection-of-the-michelin-guide-istanbul
Erişim Adresi: https://guide.michelin.com/tr/tr/article/features/about-the-michelin-guide-tr
Erişim Adresi: https://yemek.com/michelin-yildizli-sokak-saticisi-sef-jay-fai/
Erişim Adresi: https://guide.michelin.com/tr/tr/selection/turkey/restaurants
Erişim Adresi: https://heryasta.org/butunsel-saglik/yeme-icme/72sinde-michelin-yildizi-alan-sef-jay-fai-yeteneginizi-kesfedene-dek-durmayin/
