Bilecik’in İnhisar ilçesinde yer alan Gedikkaya Mağarası'nda gerçekleştirilen kazılar, 2019 ile 2023 yılları arasında arkeolojik tarih açısından son derece önemli bulgular ortaya çıkardı. Yapılan çalışmalar sonucunda, tarihi Göbeklitepe'den çok daha eski olduğu tespit edilen Kalkolitik Çağ’a ait mermerden yapılmış 'Kilya' tipi figürlerin keşfi, bilim dünyasında büyük yankı uyandırdı. Bu figürlerin, arkeolojideki mevcut bilgileri değiştirebileceği ifade ediliyor. Gedikkaya Mağarası'ndaki bulgular artık Bilecik Müzesi'nde sergileniyor.
Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Deniz Sarı’nın bilimsel danışmanlığında gerçekleştirilen bu kazılar, arkeoloji alanında oldukça kıymetli veriler sağladı. Gedikkaya Mağarası'nda yapılan incelemelerde, binlerce yıl öncesine ait taş ve kemik objeleri yanı sıra, mermerden yapılmış 'Kilya' tipi figürler de gün yüzüne çıkarıldı. Kazılar, Bilecik Müzesi Başkanlığı iş birliğinde sürdürüldü ve önemli bir araştırma süreçlerine ev sahipliği yaptı. Kazıların başında yer alan Doç. Dr. Sarı, yapılan çalışmaların zengin bulgularla dolduğunu ve tarih öncesine dair birçok bilgiyi güncellediğini ifade etti. Bu figürlerin sadece yerel değil, uluslararası düzeyde de etkisi olduğu vurgulandı.
Çıkarılan 'Kilya' figürü olarak adlandırılan mermer nesne, tarihin derinliklerine ışık tutan en önemli obje olarak gösterilmektedir. Bu figür, sadece Ege dünyasına ait özgün işçilikle dikkat çekerken, bölgedeki insanların kültürel ilişkilerini de gözler önüne sermektedir. Doç. Dr. Sarı, bu figürün uluslararası alanda 'Yıldız Bekçisi' olarak tanındığını belirtti. Elde edilen veriler, figürün milattan önce 6. yüzyıllara dayandığını ve bu dönemde Ege dünyasıyla bağlantılı bir grubun bölgede yaşamış olabileceğine işaret ediyor. Bu bulgular, bölgenin tarihi hakkındaki anlayışımızı derinleştirmekle kalmayıp, insanlık tarihinin karmaşık yapısını da aydınlatmakta. Kazılarda elde edilen diğer objeler de benzer şekilde büyük öneme sahiptir.
Gedikkaya Mağarası'ndaki bulgular, Ege dünyası ile olan kültürel etkileşimleri de işaret etmektedir. Doç. Dr. Sarı, bu figürlerin varlığının, bölge ve Ege kültürü arasında bir ilişki olduğunu gösterdiğini vurguladı. Özellikle figürlerin özelliği, yalnızca fiziksel değil, kültürel etkileşimlerin de izlerini taşımaktadır. Bu durum, Güneybatı Anadolu'ya gelen toplulukların, Ege'den yanlarında getirdiği değerleri ve inanç sistemlerini de beraberinde taşıdığını kanıtlamaktadır. Böylece, bölgedeki yaşam tarzları ve inanç sistemleri üzerine yeni bir anlayış geliştirmek mümkün olmaktadır. Kazılardaki bulgular, çok daha fazla araştırma ve keşif için zemin hazırlamakta.
