14 yıllık savaşın ardından rejim çöktü
Suriye’de 14 yıl süren savaşın ardından muhaliflerin 8 Aralık 2024’te Şam’a girerek yönetimi devralmasıyla çöken Baas rejiminin sona ermesinin üzerinden bir yıl geçti. Ülkenin yarım asırlık siyasi dengelerini belirleyen Esad yönetiminin devrilmesi, hem Suriye içinde hem de bölge genelinde tarihi bir kırılma noktası olarak kayıtlara geçti.
Esad döneminin karanlık bilançosu
1971’de Hafız Esad’ın darbeyle başa geçmesiyle başlayan ve oğlu Beşar Esad’la devam eden 50 yılı aşkın diktatörlük dönemi, 2011’deki protestolarla ilk büyük kırılmasını yaşamıştı. Bu süreçte 27 binden fazlası çocuk olmak üzere yüz binlerce sivil hayatını kaybetti, milyonlarca kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı.
2024 yılına gelindiğinde nüfusun yüzde 70’inden fazlası insani yardıma bağımlı, yüzde 90’a yakını ise yoksulluk sınırının altında yaşıyordu.
Şam’ın özgürleşmesi coşkuyla karşılandı
Muhalif grupların 2024 sonundaki hızlı ilerleyişi sonrası Şam’ın ele geçirilmesi İslam dünyasında büyük bir sevinç dalgası oluşturdu. Türkiye’de camilerde ve meydanlarda hem Suriyeliler hem Türk vatandaşları tarafından tekbirlerle kutlamalar yapılmıştı.
Geçici yönetim kuruldu, Baas Partisi feshedildi
Devrimin ardından askeri temsilcilerden oluşan geçici hükümet kuruldu. HTŞ lideri Ahmed eş-Şara ocak ayında ülkenin yeni Devlet Başkanı ilan edildi. Baas Partisi resmen feshedildi, rejimin işkence merkezlerinden biri olarak bilinen Sednaya Hapishanesi kapatılarak müzeye dönüştürüldü.
Suriye yeniden dünya sahnesinde
Yeni yönetimin uluslararası topluma entegrasyon süreci hızla ilerledi. Eş-Şara, 58 yıl aradan sonra BM Genel Kurulu’na hitap eden ilk Suriye lideri oldu. Konuşmasında Suriye halkının yeniden doğuşunu vurgulayarak Türkiye ve Katar başta olmak üzere destek veren ülkelere teşekkür etti.
Washington ile tarihi görüşme
Kasım ayında ABD Başkanı Donald Trump ile Beyaz Saray’daki görüşme, Suriye’nin Batı ile ilişkilerinin normalleşmesinde önemli bir adım olarak değerlendirildi. Görüşmenin ardından ABD Hazine Bakanlığı, bazı yaptırımların askıya alındığını duyurdu.
