İlk Seansta Psikolog Ne Yapar?
Psikologlar, ilk seansı danışanı tanımaya ve ilişki kurmaya adar. Bu süreçte, psikolog öncelikle danışanı rahatlatmaya ve güvende hissettirmeye odaklanır. Prof. Dr. Ayla Demir, ilk seansın önemini şu şekilde vurguluyor:
"İlk seans, danışan ile terapist arasında bir güven bağı oluşturmak için kritik bir adımdır. Terapist, danışanın neden terapiye başvurduğunu, hayatındaki önemli olayları ve duygusal durumunu anlamaya çalışır."
Sorular Genelde Şunları Kapsar:
- Psikolojik destek geçmişi (Daha önce terapi aldı mı?)
- Güncel sağlık durumu ve tıbbi geçmiş
- Aile ve sosyal ilişkiler
- Hayatındaki önemli olaylar ve travmalar
- Terapiden beklentiler ve hedefler
Bu tür sorular, terapistin danışanı daha iyi anlamasına ve kişiye özel bir terapi planı geliştirmesine yardımcı olur. Örneğin, bir bireyin stresle baş etme konusunda desteğe ihtiyacı olabilirken, başka biri geçmiş travmalarıyla yüzleşmek isteyebilir.
Psikiyatrik Görüşmede Ne Olur?
Psikiyatri ilk seansta daha kapsamlı bir değerlendirme yapar. Psikiyatrist, danışanın tıbbi geçmişini, doğum öyküsünü, çocukluk ve ergenlik dönemlerini, aile içi dinamiklerini ve mevcut şikayetlerini detaylı bir şekilde sorgular. Ayrıca, ruhsal durumun gözlemlenmesi için davranışsal değerlendirme yapılır. Psikiyatrist Dr. Emre Şen şu açıklamayı yapıyor:
“Psikiyatri görüşmeleri, genellikle terapiden farklı olarak tıbbi bir teşhis koymaya odaklanır. İhtiyaç varsa ilaç tedavisi önerilebilir, ancak ilk seans genelde danışanı anlama üzerine yoğunlaşır.”
İlk Seansta Hangi Sorular Sorulur?
Psikolog ve psikiyatrlar, ilk seansta danışanın hayatını şekillendiren önemli faktörleri anlamaya çalışır. Bunlar:
- Günlük hayatınızda karşılaştığınız zorluklar
- Stres kaynakları ve baş etme yöntemleri
- Duygusal ilişkiler ve bağlanma stilleri
- Travmalar, kayıplar veya geçmişteki önemli olaylar
- Fiziksel sağlık durumu (uyku düzeni, enerji seviyesi vb.)
Bu soruların amacı, bireyin ihtiyaçlarını belirlemek ve terapi planını şekillendirmektir. Örneğin, bir birey sık sık iş stresi yaşadığını söylüyorsa, terapist bu stresin nedenlerini ve etkilerini anlamak için daha derine iner.
Psikolojik Testler ve İlk Seans
Bazı durumlarda, ilk seansta bireyden psikolojik testler yapması istenebilir. Bu testler, kişinin duygusal durumunu, dikkat seviyesini veya kişilik özelliklerini anlamak için kullanılır. Dr. Emre Şen, yaygın olarak kullanılan testlerden bazılarını şu şekilde açıklıyor:
- D2 Dikkat Testi: Danışanın dikkat ve konsantrasyon düzeyini ölçer.
- Beck Depresyon Ölçeği: Depresyon belirtilerini değerlendirmek için kullanılır.
- Metropolitan Okul Olgunluk Testi: Çocuk danışanların öğrenme kapasitesini ölçer.
Örnek Bir İlk Seans Diyaloğu
Danışan: Son zamanlarda kendimi sürekli kaygılı hissediyorum. Bu durum iş hayatımı ve aile ilişkilerimi etkiliyor.
Psikolog: Kaygılarınızın günlük hayatınızı nasıl etkilediğini biraz daha detaylı anlatabilir misiniz? Örneğin, bu durum iş yerinde ne gibi sorunlara yol açıyor?
Danışan: İş yerinde çok kolay sinirleniyorum ve genelde odaklanmakta zorlanıyorum.
Psikolog: Anladım, bu durum stres kaynaklarınızla ilgili olabilir. Bu kaygılar geçmişte de var mıydı, yoksa yeni mi ortaya çıktı?
Bu tür yönlendirici sorular, psikologun danışanı anlamasına ve kaygının kökenine inmesine yardımcı olur.
İlk Seans Hangi Sürede Tamamlanır?
Psikoterapi seansları genellikle 45 ila 60 dakika arasında sürer. Ancak, aile veya çift terapisi gibi bazı özel durumlarda bu süre 90 dakikaya kadar uzayabilir. Seansın süresi, danışanın ihtiyaçlarına ve terapistin yöntemine bağlıdır.
Psikoloğa Gitmek Mantıklı Mı?
Psikolog desteği almak, bireyin duygusal ve zihinsel sağlığını iyileştirme yolunda önemli bir adımdır. Prof. Dr. Ayla Demir bu konuda şu yorumu yapıyor:
“Psikolog desteği almak, bireyin kendi iç dünyasını keşfetmesi ve sorunlarıyla başa çıkma becerisini geliştirmesi için çok değerlidir. Günümüzde terapi almak, kişisel gelişimin önemli bir parçası olarak kabul edilmelidir.”
Psikolog veya psikiyatr ile yapılan ilk görüşme, bireyin terapi sürecine adapte olmasını sağlamak için tasarlanmıştır. Bu süreçte sorulan sorular ve yapılan değerlendirmeler, bireye özel bir destek planının oluşturulmasını mümkün kılar. Unutulmamalıdır ki, terapi bir yolculuktur ve ilk adımı atmak, bu yolculuğun en önemli kısmıdır.
