Mezara su dökmek, hem Hz. Peygamber’in uygulamasına dayanan bir sünnet hem de toprağı koruma ve yeşillendirme amacı taşıyan bir gelenektir. Diyanet ve Nihat Hatipoğlu gibi ilahiyatçılar bu uygulamanın doğru ve anlamlı olduğunu belirtir. Ölüye manevi fayda sağladığına inanılır.
Mezara Neden Su Dökülür?
Sünnet uygulaması: Hz. Peygamber’in oğlu İbrahim’in defninden sonra mezarına su döktüğü rivayet edilir. Ayrıca Sa’d bin Muaz’ın kabri üzerine de su serpmiştir.
Toprağı sabitlemek: Yeni kazılmış mezarların toprağı dağılmasın, rüzgârla savrulmasın diye su dökülür. Bu, özellikle kumluk arazilerde önemlidir.
Yeşillendirme amacı: Su dökülen mezarlarda ot ve çiçeklerin çıkması teşvik edilir. Bu yeşilliklerin, orada yatan kişiye sevap olarak yazılacağına dair rivayetler vardır.
Saygı ve rahmet ifadesi: Halk arasında su dökmek, ölüye rahmet dilemenin ve mezara saygı göstermenin bir yolu olarak görülür.
Diyanet ve İlahiyatçıların Görüşü
Diyanet kaynaklarında mezara su dökmenin sünnet olduğu belirtilir. Hz. Peygamber’in uygulamaları örnek gösterilir.
Nihat Hatipoğlu, mezara su dökmenin sünnet olduğunu ve iki nedenle yapıldığını açıklar:
Mezardaki toprağın sabitlenmesi.
Ölüye rahmet niyetiyle manevi bir bağ kurulması.
Ölüye Faydası Var mı?
Manevi fayda: Mezara su dökerek yeşilliklerin çıkması sağlanırsa, bu bitkilerin yaptığı “tesbih” ve “ibadet” ölüye sevap olarak yazılabilir. Bu, bazı hadislerde yer alan bir yorumdur.
Toplumsal fayda: Mezarlıkların bakımlı ve yeşil kalması, hem ziyaret edenler için huzur verici hem de ölüye saygının bir göstergesidir.
Kültürel Boyut
Bayram arefelerinde mezarlara su dökmek, halk arasında yaygın bir gelenektir. Bu, hem temizlik hem de dua eşliğinde yapılan bir ritüeldir.
Bazı bölgelerde gül suyu veya kokulu su da dökülür; bu, ölüye olan sevgi ve bağlılığın sembolik bir ifadesidir.
