Ulusal İstatistik Ofisi (ONS) tarafından açıklanan verilere göre, artışın büyük bir kısmı süpermarket satışları ve temel tüketim mallarındaki büyümeden kaynaklandı. Gıda dışı perakende satışları ise gerileyerek harcamaların hala temkinli bir şekilde şekillendiğini gösterdi.
Ekonomistler bu veriyi İngiltere ekonomisi için karmaşık bir tablo olarak değerlendiriyor. Bir yandan güçlü ücret artışları ve istihdam piyasasındaki sağlam duruş harcamaları desteklerken, diğer yandan yüksek faiz oranları ve artan yaşam maliyetleri tüketicileri zorluyor.
Beklentilerin Üzerinde Gelen Veriler Ne Anlama Geliyor?
Ekonomistler, Ocak ayında perakende satışlarda sadece %0,5’lik bir artış beklerken, gerçekleşen %1,7’lik yükseliş, tüketici harcamalarının beklenenden daha güçlü seyrettiğini gösterdi. Ancak bu iyimser tabloya rağmen perakende sektörü hala pandemi öncesi seviyelerin %1,3 altında seyrediyor.
ONS kıdemli istatistikçisi Hannah Finselbach, tüketicilerin özellikle evde tüketim ürünlerine ve temel gıda maddelerine yöneldiğini, ancak giyim ve dayanıklı tüketim malları satışlarının gerilediğini belirtti.
Bununla birlikte, Aralık ayında yaşanan harcama düşüşü ve son üç aylık perakende satış hacimlerindeki %0,6’lık daralma, ekonomik büyüme açısından hala kırılgan bir dönemde olunduğuna işaret ediyor.
Perakende Sektöründe Hangi Alanlar Güçlü, Hangileri Zayıf?
Ocak ayındaki büyümenin en büyük destekçileri süpermarketler ve temel tüketim ürünleri mağazaları oldu.
- Gıda satışları %2,5 artış göstererek, en hızlı büyüyen kategori oldu.
- Çevrimiçi perakende satışları %1,3 oranında yükseldi ve toplam perakende içindeki payı genişledi.
- Elektronik, giyim ve mobilya satışları ise %1,3’lük bir düşüş kaydetti.
Bu rakamlar, tüketicilerin yüksek faiz ortamında büyük harcamalardan kaçındığını ve daha çok temel ihtiyaçlara yöneldiğini ortaya koyuyor. Özellikle kredi kartı borçlarının ve kredi maliyetlerinin arttığı bu dönemde, büyük ölçekli alışverişlerin yavaşlaması ekonominin kırılgan yapısını gözler önüne seriyor.
Tüketici Güveni Hâlâ Zayıf: Harcamalar Kalıcı mı?
Tüketici güven endeksleri, Ocak ayında hafif bir toparlanma gösterse de hâlâ pandemi sonrası seviyelerin oldukça altında. İngiltere'de hanehalkı, yüksek yaşam maliyetleri ve mortgage faiz oranlarındaki artışlar nedeniyle temkinli hareket ediyor.
Oxford Economics baş ekonomisti Andrew Goodwin, tüketici harcamalarının kısa vadede güçlü kalabileceğini, ancak uzun vadeli toparlanmanın zor olacağını belirterek şunları söyledi:
“Perakende satışlar Ocak ayında toparlanma gösterse de, faiz oranlarının yüksek kalması ve tasarruf eğilimindeki artış, harcamaların sürdürülebilirliği konusunda soru işaretleri yaratıyor.”
Enflasyon, Faiz ve Sterlin Üzerindeki Etkiler
İngiltere Merkez Bankası (BoE), faizleri yüksek tutarak enflasyonla mücadeleye odaklanırken, bu politika tüketici harcamalarını baskılıyor.
- İngiltere’de enflasyon %4 seviyesinde ve merkez bankası, faiz oranlarını düşürmeden önce enflasyonun daha fazla gerilemesini bekliyor.
- Sterlin, beklenenden güçlü gelen perakende satış verileri sonrasında dolar karşısında hafif bir değer kazandı.
- Perakende sektörü, yüksek işletme maliyetleri ve personel giderleri nedeniyle zor bir yıl geçirebilir.
İleriye Dönük Beklentiler: 2025’te Tüketici Harcamaları Ne Olacak?
Ekonomistlere göre, perakende sektörünün büyümesi büyük ölçüde tüketicilerin güven seviyelerine ve faiz oranlarına bağlı olacak. Eğer İngiltere Merkez Bankası faiz indirimine başlarsa, kredi faizleri düşebilir ve tüketici harcamalarında daha güçlü bir toparlanma görülebilir.
Ancak, İngiltere’de 2025’in ikinci yarısında ekonomik büyümenin hızlanması için:
- Enerji fiyatlarında istikrar sağlanmalı,
- Tüketici güven endeksi yukarı yönlü seyretmeli,
- Faiz oranları kademeli olarak düşüşe geçmeli.
Şu an için Ocak ayındaki perakende satışlar ekonomik toparlanma için umut verse de, tüketicilerin uzun vadede harcama yapmaya devam edip etmeyeceği konusunda belirsizlik devam ediyor.
İngiltere ekonomisinin 2025'te resesyondan kaçınması için, sadece kısa vadeli perakende verilerinin değil, genel ekonomik göstergelerin de iyileşmesi gerekiyor.
