Basit Usulde Vergilendirme Nedir, Neden Kaldırıldı?
Basit Usul Vergilendirme Nedir?
Basit usul, kazancı düşük olan esnaf ve küçük işletmelerin vergi yükünü azaltmak amacıyla tasarlanmış özel bir sistemdi. Bu sistemde mükellefler:
Defter tutmak zorunda değildi,
KDV, stopaj ve geçici vergi gibi yükümlülüklere tabi değildi,
Yıllık beyanname verme zorunluluğu yoktu,
Belirli bir kazanç sınırı altında kaldıkları sürece gelir vergisinden muaf tutuluyordu.
Kısacası basit usul, küçük esnafı bürokratik işlemlerden uzak tutarken vergisel kolaylık sağlayan bir istisna rejimi olarak işletiliyordu.
Hangi Sektörler Basit Usulden Faydalanabiliyordu?
Basit usul uygulaması; bakkallar, manavlar, berberler, terziler, küçük tamir atölyeleri ve şehir içi minibüs esnafı gibi küçük çaplı işletmeleri kapsıyordu. Temel kriter, iş hacmi ve yıllık cirosunun belirlenen sınırları aşmamasıydı. Büyükşehir dışındaki kırsal bölgelerde sistem daha uzun süre uygulanabiliyordu.
Neden Kaldırılıyor?
Kayıt Dışılığı Teşvik Etmesi: Basit usulde belge düzeni ve denetim yükümlülüklerinin sınırlı olması, bazı işletmelerin kazançlarını düşük göstererek sistemi suistimal etmesine yol açtı.
Vergi Gelirlerinde Açık Oluşması: Yaklaşık 1 milyon esnaf basit usulde faaliyet gösteriyor olmasına rağmen devletin elde ettiği vergi geliri sınırlı kaldı.
Vergi Adaletinde Bozulma: Benzer gelir elde eden işletmelerden biri az vergi öderken, diğeri yüksek vergi yükü altına giriyordu. Bu durum, sistemde eşitlik ilkesini zedeledi.
Yeni Düzenleme Ne Getiriyor?
9 Eylül 2025’te Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile büyükşehir belediyesi sınırları içindeki ve nüfusu 30 binden fazla ilçelerde faaliyet gösteren bazı sektörler artık basit usul kapsamında değerlendirilmeyecek. Bu sektörler arasında:
Lokantacılar ve kafeler,
Oto bakım ve tamir atölyeleri,
İnşaat işleriyle uğraşanlar,
Eğlence sektörü temsilcileri,
Şehir içi yolcu taşımacılığı yapanlar
yer alıyor. Bu işletmeler 2026 itibarıyla gerçek usulde vergilendirilecek; defter tutma, beyanname verme, KDV ve diğer yükümlülükler devreye girecek.
Küçük İlçelerde Uygulama Devam Edecek
Nüfusu 30 binin altında olan ilçelerde, özellikle kırsalda faaliyet gösteren küçük esnaf için basit usul uygulaması devam edecek. Ancak ilerleyen dönemde bu bölgelerde de sistemin gözden geçirilmesi bekleniyor.
