İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, trafik kazalarının ve kural ihlallerinin önüne geçmek amacıyla hazırlanan 36 maddelik kanun teklifine ilişkin kapsamlı açıklamalarda bulundu. Yerlikaya, göreve başladığı 2023 yılında trafik kazalarında günlük ortalama 17,9 kişinin hayatını kaybettiğini, 2024’te bu sayının 17,4’e gerilediğini belirtti.
Türkiye’nin trafik bilançosunu değerlendiren Yerlikaya, 2002 yılında 66 milyon olan nüfusta 9 milyon araç bulunduğunu, o yıl can kaybının 9 bin 5 olduğunu hatırlattı. 2021’de nüfusun 84,6 milyona, araç sayısının 25,2 milyona çıkmasına rağmen can kaybının 5 bin 362’ye düştüğünü ifade etti. 2030’da 88,1 milyonluk bir nüfus ve 42,4 milyonluk bir araç sayısına ulaşılmasının öngörüldüğünü belirten Yerlikaya, hedeflerinin bu şartlara rağmen yıllık can kaybını 2 bin 791’e indirmek olduğunu, uzun vadede ise 20 yılda sıfır can kaybı hedeflediklerini vurguladı.
Toplumda tepki çeken yasa dışı çakar kullanımına da değinen Yerlikaya, bir yıl içinde 100 binden fazla aracın denetlendiğini ve düzenleme sonrasında çakarlı araç sayısının yüzde 80 oranında azaldığını söyledi. Çakar ihlallerinde cezaların artırıldığını kaydeden Yerlikaya, bu uygulamayla yıl sonuna kadar düşüş oranının yüzde 90’ı geçmesini beklediklerini ifade etti.
Trafik kazalarındaki en büyük kural ihlallerinden birinin hız sınırı aşımları olduğunu belirten Bakan Yerlikaya, ölümlü kazalarda hız ihlalinin oranının yüzde 47 olduğunu kaydetti. Bu kapsamda yeni nesil, yapay zekâ destekli radar sistemlerinin devreye alınacağını açıklayan Yerlikaya, bu cihazların okul ve hastane önleri başta olmak üzere en riskli noktalara yerleştirileceğini belirtti. Radarların konum bilgisi vatandaşlara uygulama üzerinden genel olarak bildirilecek, ancak tam konum açıklanmayacak. Yerlikaya, amaçlarının ceza yazmak değil, trafik güvenliğini sağlamak olduğunu söyledi.
Yeni düzenlemeyle hız sınırı ihlallerine uygulanan cezaların da kademeli olarak artırıldığını belirten Yerlikaya, özellikle okul bölgelerinde hız limitinin birkaç kilometre aşılması durumunda dahi ciddi para cezalarının uygulanacağını, yüksek aşım halinde ehliyete el konulacağını belirtti. Hız ihlalinin bir yıl içinde beş kez tekrarlanması durumunda sürücülere psiko-teknik ve psikiyatrik değerlendirme uygulanacak.
Ayrıca ambulans ve itfaiye araçlarına yol vermeme halinde 46 bin TL para cezası uygulanacağını belirten Yerlikaya, bu kuralı iki kez ihlal eden sürücülerin ehliyetinin tamamen iptal edileceğini açıkladı. Kırmızı ışık ihlalleri, cep telefonu kullanımı ve “dur” ihtarına uymama gibi ihlallerde de cezaların ciddi oranda artırıldığını ifade etti. Örneğin cep telefonu kullanımında ilk ceza 5 bin TL olurken, ihlalin tekrarı halinde 10 bin ve 15 bin TL’ye kadar yükselen cezaların yanı sıra ehliyete el konulması da gündeme gelecek.
Alkol ve uyuşturucu etkisinde araç kullanmaya ilişkin cezaların da ağırlaştırıldığını belirten Yerlikaya, bu durumda ehliyet iptalleri ve 150 bin TL’ye varan para cezalarının uygulanacağını aktardı. Özellikle uyuşturucu etkisinde araç kullananların ehliyetlerinin doğrudan iptal edileceğini kaydetti.
Sürücü belgesiz araç kullanma, drift atma, kasksız motosiklet kullanma, trafikte yarış gibi diğer önemli başlıklarda da yüksek para cezaları ve ehliyete el koyma süreleri getirildi. Yerlikaya, trafik kazalarında özellikle motosiklet sürücülerinin ciddi risk oluşturduğunu belirterek kask takmayanlara da tekrar eden cezalar ve kasksız sürüş yasağı getirileceğini ifade etti.
Kazadan sonra olay yerini terk etmenin ise artık sadece idari yaptırımla değil, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıyla da sonuçlanacağını belirten Yerlikaya, sosyal medyada kural ihlallerinin görüntülerini paylaşanlara da 25 bin TL ceza verileceğini açıkladı.
Konuşmasının sonunda, göçmenlerle ilgili verileri de paylaşan Bakan Yerlikaya, Türkiye’de 3 milyon 988 bin 257 yabancının bulunduğunu, bunların 2 milyon 711 bin 170’inin geçici koruma altındaki Suriyeliler olduğunu söyledi. 2016 yılından bu yana gönüllü olarak Suriye’ye dönen Suriyeli sayısının 1 milyonu aştığını ifade eden Yerlikaya, bu rakamın 250 bininin sadece son altı ayda gerçekleştiğini belirtti.
