DİSK Emekli-Sen Eskişehir Şubesi tarafından düzenlenen basın açıklamasında konuşan Şube Başkanı Hatice Kılıç, emeklilerin ekonomik koşulları, bayram ikramiyelerindeki düşüş ve emeklilik sistemindeki adaletsizliklere dair değerlendirmelerde bulundu. Emeklilerin yıllarca üretim süreçlerine katkı sunduğunu, ancak bugün toplumun görmezden gelinen kesimi haline geldiğini belirten Kılıç, “Hak sahipleriyle birlikte ülkenin en büyük toplumsal gruplarından birini oluşturmamıza rağmen artık insanca bir yaşam sürdürebilmek her geçen gün daha da zorlaşıyor” dedi.
Kılıç, emeklilerin asgari ücretin çok altında gelirlerle geçinmeye zorlandığını, emekli maaşlarının ve bayram ikramiyelerinin yetersiz kaldığını ifade etti. 2008 yılında yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile emekli aylıklarının hesaplanmasında kullanılan katsayıların ve bağlama oranlarının düşürüldüğünü hatırlattı. Bu sistemin sonucunda, milli gelirden emekliye ayrılan payın azaldığını, emekli aylıklarının yalnızca resmi enflasyona göre artırıldığını ve bunun da ciddi gerilemelere yol açtığını dile getirdi. “En düşük emekli aylığı 14 bin 469 TL’ye tamamlanıyor. 31 TL’yi yuvarlamayı bile çok gördüler. 14.500 TL yapmadılar” diyerek uygulamaya tepki gösterdi.
Kılıç, emekli aylıklarındaki düşüşün yeniden çalışma zorunluluğunu da beraberinde getirdiğini belirterek, birçok emeklinin işgücü piyasasına geri dönmek zorunda kaldığını, ancak burada da daha düşük ücretlerle ve güvencesiz çalışmaya mahkum edildiğini söyledi. Emeklilik gelirinin, yaşlılıkta insanca yaşamayı sağlamak yerine ek gelire dönüştüğünü kaydeden Kılıç, “Yıllarca verilen emeğin karşılığı olarak sunulan maaşlar, artık geçimi dahi karşılamıyor” dedi.
Emeklilere 2018 yılında verilmeye başlanan bayram ikramiyelerinin zamanla değer kaybettiğini söyleyen Kılıç, ikramiyelerin yıllara göre artışına rağmen asgari ücrete oranla sürekli gerilediğini vurguladı. 2018’de 1.000 TL olan bayram ikramiyesi, 2025 itibarıyla 4.000 TL olarak uygulanıyor. Ancak asgari ücretin sadece yüzde 18’ine denk gelen bu tutar, Kılıç’a göre artık bir ikramiye değil, “bayram harçlığı” haline geldi. “Yedi yıl önce kısmi bir çözüm olarak gündeme gelen emekli ikramiyesi bugün pula döndü. DİSK-AR’ın verilerine göre, emekli ikramiyesi asgari ücrete oranla da, resmi enflasyona ve gıda enflasyonuna göre de büyük oranda eridi” dedi.
Hatice Kılıç, 2025 yılı itibarıyla emekli bayram ikramiyesinin asgari ücret seviyesine çıkarılmamasının, ikramiyeyi bir anlamda işlevsiz hale getirdiğini ifade etti. DİSK-AR’ın verilerine göre, emekli ikramiyesinin asgari ücret karşısındaki kaybı 20 bin TL’ye, enflasyon karşısındaki toplam kaybı ise 25 bin TL’ye ulaştı. Kılıç, “2025 yılında emekli ikramiyesinin, resmi enflasyona göre korunabilmesi için bir bayram için 8 bin 878 TL olması gerekirdi. Ancak hâlâ 4.000 TL olarak verilmeye devam ediliyor” dedi.
Açıklamada, Anayasa Mahkemesi’nin Emekli-Sen’in kapatılmasına ilişkin kararı da eleştirildi. Örgütlenme hakkının anayasal bir hak olduğuna dikkat çeken Kılıç, bu kararın evrensel hukuk ilkeleriyle bağdaşmadığını belirtti. “Emeklilerin örgütlenme hakkı, sadece emeklilerin değil tüm çalışanların meselesidir. Örgütlenme özgürlüğü bir sınıf meselesidir” ifadelerini kullanan Kılıç, sendikalaşma hakkı önündeki yasal engellerin kaldırılmasını talep etti.
Açıklamada ayrıca, emeklilerin yaşadığı sorunların çözümüne yönelik talepler de sıralandı. En düşük emekli maaşının asgari ücret düzeyine çıkarılması ve bu tutarın kök aylık kabul edilmesi, emekli aylıkları arasındaki farkların giderilmesi için kapsamlı bir intibak düzenlemesi yapılması, maaş artışlarında büyüme oranlarının da dikkate alınması ve bayram ikramiyelerinin yılda dört kez, asgari ücret düzeyinde verilmesi gerektiği vurgulandı. Emeklilikte yaş farkı nedeniyle oluşan adaletsizliklerin de giderilmesi çağrısında bulunuldu.
“Emekliler olarak bu bayrama da yoksullukla giriyoruz” diyen Kılıç, tüm emeklileri DİSK Emekli-Sen çatısı altında birleşmeye ve mücadele etmeye çağırdı. “İnsanca bir yaşam ve adaletli bir emeklilik sistemi için mücadelemizi büyüteceğiz. Bu ülkeye yıllarca değer katan milyonlarca emekli, artık görmezden gelinmek istemiyor” dedi.
