Eskişehir Valiliği tarafından düzenlenen tören, Vilayet Meydanı’ndaki Atatürk Anıtı’na çelenklerin sunulmasıyla başladı. Sırasıyla Eskişehir Valiliği, Garnizon Komutanlığı ve Büyükşehir Belediye Başkanlığı çelenkleri anıta bırakıldı. Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasının ardından tören programı gerçekleştirildi.
Törene, Eskişehir Valisi Hüseyin Aksoy, Garnizon Komutanı Tümgeneral İsmail Güneykaya, İl Jandarma Komutanı Erhan Demir, Odunpazarı Belediye Başkanı Kazım Kurt, Eskişehir Barosu Başkanı Barış Günaydın, il protokolü, öğrenciler ve çok sayıda vatandaş katıldı.
Tören, Cumhuriyet Anadolu Lisesi öğrencisi Nazlıcan Öksüz ile Ahi Evran Ticaret Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi öğrencisi Damla Güven günün anlam ve önemine ilişkin şiirler okudu.
Törende konuşma yapan Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Araştırma Görevlisi Murat Kaya, Atatürk’ün Eskişehir’e ilk gelişinin tarihsel önemine dikkat çekerek, Eskişehir’in Milli Mücadele yıllarındaki rolünü anlattı. Kaya konuşmasında şu ifadelere yer verdi:
“Bugün burada, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Eskişehir’e ilk defa teşrif etmesinin 105. yıl dönümünü büyük bir gurur ve minnetle anmak üzere toplanmış bulunuyoruz. Eskişehir, işgal yıllarında stratejik önemi nedeniyle adeta bir askeri karargâh hâline gelmiştir. Halkı, yalnızca silahla değil, milli iradeye olan bağlılığıyla da direniş göstermiştir. Özellikle 17 Mayıs 1919 tarihinde Odunpazarı’nda yapılan büyük miting, bu halkın dirayetinin en güçlü göstergesidir.”
Atatürk’ün Milli Mücadele sürecinde Eskişehir’e birçok kez geldiğini hatırlatan Kaya, “Mustafa Kemal Paşa’nın 21 Haziran 1920’de Eskişehir’e gelişi yalnızca askeri değil, siyasi ve toplumsal olarak da büyük anlam taşır. O, milletinin egemenliğini her şeyin üzerinde görmüş, mandaya ve himayeye asla boyun eğmemiştir. Eskişehir halkı da bu kutlu mücadelede O’nu hiç yalnız bırakmamıştır,” dedi.
Konuşmasında, işgal günlerinin acı yönlerine de değinen Kaya, Yunan işgali sırasında yaşanan baskı ve korkuya dikkat çekti. Kaya, “19 Temmuz 1921’de Yunan askerleri Eskişehir’e girdiğinde şehir sessizliğe bürünmüştü. Ancak bu sessizlik, 2 Eylül 1922’de Türk ordusunun zaferle şehre girmesiyle sona ermiştir,” ifadelerini kullandı.
Kaya, sözlerini şu şekilde tamamladı:
“21 Haziran 1920, Eskişehir’in kurtuluş mücadelesinin ön sözüdür. Atatürk’ün bu şehre bıraktığı izler, halkımıza daima yol gösterici olmaya devam edecektir. Başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, bağımsızlık uğruna can veren aziz şehitlerimizi rahmet ve minnetle anıyor, tüm Eskişehirlilerin vatanseverliğini saygıyla selamlıyorum.”
Programda, Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü halk oyunları ekibi de sahne alarak halk oyunları gösterisi sundu. Tören, resmi programın tamamlanmasıyla sona erdi.
