Eskişehir Büyükşehir Belediyesi’nin 2024 yılına ait harcama ve gelir durumu, belediye meclisinde geniş şekilde değerlendirildi. AK Parti Grup Başkanvekili Ahmet Sivri, yaptığı açıklamada birçok kalemde belirlenen hedeflerin tutturulamadığını, harcamaların ise kontrolsüz şekilde arttığını söyledi.
Sivri, 2024 yılı gider bütçesinin 8 milyar 860 milyon TL olarak tahmin edildiğini; ancak önceki yıldan kalan ve eklenen ödeneklerle birlikte bu miktarın 9 milyar 236 milyon TL’ye ulaştığını belirtti. Bu bütçeden 6 milyar 918 milyon TL’sinin harcandığını, gerçekleşme oranının yüzde 74,9’da kaldığını ifade etti. Giderlerin gelirlerden daha az öngörülebilmesinin kurumun planlama eksikliğine işaret ettiğini vurguladı.
"Sapmalar ciddi bir sorun"
Sivri, en dikkat çeken kalemlerden birinin personel giderleri olduğunu söyledi. 2023’te bu giderin 422 milyon 900 bin TL olduğunu hatırlatarak, 2024 için 695 milyon TL olarak tahmin edildiğini; ancak harcamanın 823 milyon TL’ye çıktığını belirtti. Bu durumun, beklentinin çok üstünde bir artış anlamına geldiğini ve yüzde 30 oranında sapma oluştuğunu aktardı.
Görev giderlerinin de önemli bir artış gösterdiğini söyleyen Sivri, “2023’te 27 milyon TL olan bu kalem, 2024’te 50 milyon TL olarak tahmin edilmesine rağmen 157 milyon TL’ye yükselmiştir. Bu artışın çoğu belediyeye açılan davalardan kaynaklanıyor. Bir komisyon kurularak uzlaşma yolları aranmalıdır,” dedi.
Araç ve iş makinesi kiralamaları da eleştirilen konular arasında yer aldı. Sivri, bu alandaki harcamaların iki yılda 689 milyon TL’yi bulduğunu söyledi ve bu harcamaların gerekçeleriyle birlikte meclise açıklanmasını talep etti.
"Yatırım oranı düşük kaldı"
Yatırım harcamalarına ayrılan payın düşüklüğünü de eleştiren Sivri, 2024’te 7 milyar TL’lik kaynağın sadece yüzde 13’ünün yatırıma ayrıldığını, oysa bu oranın yüzde 29 olarak planlandığını belirtti. 38 yatırım projesinden kaçının tamamlandığının belirsizliğini koruduğunu, özellikle gençlik, imar ve tarımsal alanlarda yetersiz harcama yapıldığını söyledi.
Bazı kalemlerde yapılan yüksek harcamalar da dikkat çekti. Kültür Müdürlüğü 260 milyon TL, Basın Yayın Daire Başkanlığı 68 milyon TL bütçe kullanırken, Kentsel Dönüşüm Daire Başkanlığı yalnızca 67 milyon TL harcadı. Sivri, “Bu şehirde dönüşüm böyle gerçekleşemez,” diyerek bu durumu eleştirdi.
"Gelirler borçları karşılamıyor"
Gelir bütçesi 7 milyar 375 milyon TL olarak tahmin edilirken, gerçekleşme 7 milyar 87 milyon TL oldu. Bu da yüzde 96 oranında bir başarı anlamına geliyor. Ancak Sivri’ye göre bu yeterli değil. Gelirlerin büyük bölümü merkezi idareden geliyor. Özel gelirlerin oranı yüzde 21’de kalırken, yüzde 79’luk bir dışa bağımlılık söz konusu.
Belediyenin kısa vadeli borcu 1 milyar 705 milyon TL, uzun vadeli borcu 903 milyon TL. Belediyeye bağlı şirketlerin toplam zararı 471 milyon TL ve toplam borçları 1 milyar 426 milyon TL. Bu da toplamda 4 milyar 35 milyon TL’ye ulaşan bir borç anlamına geliyor.
Araç bakım ve parça alımlarının da yüksek olduğunu belirten Sivri, 2024 yılı boyunca bu kalem için 493 milyon TL harcandığını söyledi. Yıl sonu stoklarının yüksek kalmasının belediyeyi bir tüccar gibi gösterdiğini, bu nedenle envanter kontrolünün şart olduğunu vurguladı.
"Sürdürülebilir değil"
Sivri, 2025 yılında da benzer bir harcama anlayışıyla devam edilirse birçok yatırımın yapılamayacağını belirterek, “Yüksek kısa vadeli borçlar ödenmeden, yeni yatırımlar mümkün değil. Tasarruf genelgesine uyulmalı ve mevcut kaynaklar daha dikkatli kullanılmalı,” dedi.
Ayrıca, merkezi idareden gelen payların hedefin üzerinde gerçekleştiğini ve bu durumun “CHP’li belediyeler engelleniyor” söylemini geçersiz kıldığını ifade etti.
