Prof. Kaya, nadir toprak elementlerini şöyle tanımlıyor: “Nadir toprak elementleri, kimyasal periyodik tablodaki itriyum, skandiyum ile birlikte 15 lantan elementi, toplam 17 elementi içeren bir element grubudur. Doğada kıt bulunmazlar ama tenörleri çok düşüktür ve zenginleştirmeleri oldukça güçtür. Çünkü bu elementlerin iyon çapları birbirine çok yakındır; bu nedenle birbirlerinden ayrıştırmaları oldukça zordur. İşte bu yüzden bunlara nadir toprak elementleri denir.”
Bu elementlerin kullanım alanlarının çok geniş olduğunu vurgulayan Kaya, “Günlük hayatımızda pek çok yerde bu elementler bulunuyor. En önemli kullanım alanları ise ileri teknoloji sanayileridir. Savunma sanayinde, elektrik elektronik sanayinde, tıbbi cihazlarda, temiz enerji üreten cihazların yapımında, radarlarda ve dronlarda yoğun olarak kullanılıyorlar. Nadir toprak elementlerinden özellikle kalıcı mıknatıs yani NdFeB üretiliyor ve bu mıknatıslar bütün elektrikli motorlarda kullanılıyor” dedi.
Eskişehir’deki rezervin stratejik önemine de dikkat çeken Kaya, şunları söyledi: “Beylikova’da bulunan rezerv, Eskişehir için büyük bir fırsat. Nadir toprak elementleri bugün dünyada hem stratejik hem kritik metaller arasında yer alıyor. 2025 yılı itibarıyla ABD, kritik metaller listesini açıkladı ve bu listede 60 metal veya elementi kritik olarak sınıflandırdı. Nadir toprak elementlerinden 15 tanesi bu listede yer alıyor. Ayrıca Eskişehir’de bor, magnezyum ve krom gibi başka kritik metaller de bulunuyor.”
Prof. Kaya, Eskişehir’in madencilik açısından şanslı bir il olduğuna işaret ederek, “ABD’nin kritik metaller listesinde yer alan 60 metalin yaklaşık 20’si, yani üçte biri Eskişehir sınırları içinde bulunuyor. Bu durum, ilin ekonomik ve teknolojik gelişimi için büyük bir avantaj. Madenlerin bol bulunması, sadece hammadde üretimi değil, ileri teknoloji üretimi açısından da ilin potansiyelini artırıyor” diye konuştu.
Beylikova’daki rezerv, elektrikli araçlardan savunma sanayisine, temiz enerji cihazlarından ileri teknoloji üretimlerine kadar pek çok alanda Türkiye’nin stratejik gücünü artırabilir. Prof. Kaya, “Bu kaynak, Türkiye’nin teknoloji bağımsızlığı açısından kritik öneme sahip. Eğer bu rezervi doğru şekilde değerlendirirsek, ülkemiz ileri teknoloji ürünlerini daha fazla üretebilir ve ihracat kapasitesini artırabilir” dedi.
