Küresel ısınmanın Avrupa'yı kasıp kavuran son sıcak hava dalgasının faturası ağır oldu.
Imperial College London liderliğindeki bilim insanlarının yürüttüğü ve türünün ilk örneği olan bir araştırma, tehlikenin boyutunu net bir şekilde ortaya koydu: Sadece 10 günlük bir periyotta 12 Avrupa şehrinde yaklaşık 1.500 kişi, doğrudan iklim değişikliğinin yol açtığı aşırı sıcaklar nedeniyle hayatını kaybetti.
Haziran sonu ve Temmuz başında kıtayı etkisi altına alan ve sıcaklıkları 38 derecenin üzerine taşıyan dalga, özellikle klima kullanımının yaygın olmadığı Avrupa'da ölümcül sonuçlar doğurdu.
Dün yayımlanan çalışma, bu ölümlerin yaklaşık üçte ikisinin, insan kaynaklı iklim değişikliği olmasaydı yaşanmayacağını bilimsel olarak kanıtladı.
Araştırma, sıcak hava dalgalarının artık "görünmez bir katil" olduğunu gözler önüne serdi.
Rakamlarla Felaketin Boyutu: 12 Şehirde 10 Günün Bilançosu Imperial College London ve London School of Hygiene and Tropical Medicine’den bilim insanları, 23 Haziran - 2 Temmuz tarihleri arasındaki 10 günlük süreyi mercek altına aldı.
Aralarında Londra, Paris, Roma ve Madrid'in de bulunduğu 12 büyük şehirde yapılan analiz, şok edici sonuçlar ortaya koydu.
Araştırmacılar, iklim değişikliğinin bu sıcak hava dalgasını 1 ila 4 santigrat derece daha sıcak hale getirdiğini hesapladı. Çalışmanın en çarpıcı bulgusu ise can kayıplarıyla ilgili oldu. İncelenen 10 günlük süreçte 12 şehirde sıcaklara bağlı olarak yaklaşık 2.300 kişi hayatını kaybetti.
Bilim insanlarının modellemesine göre, eğer iklim değişikliği olmasaydı bu sayı yaklaşık 800 olacaktı.
Bu da demek oluyor ki, 1.500'den fazla ölümün doğrudan sorumlusu, gezegeni daha sıcak hale getiren insan faaliyetleri.
Başka bir deyişle, sıcaklara bağlı ölümlerin %65'i önlenebilirdi.
Araştırmacılar, bu rakamların sadece 12 şehri kapsadığını ve kıta genelindeki gerçek can kaybının "buzdağının görünen kısmı" olduğunu vurguluyor.
Kimler Risk Altında?
Sıcaklar En Çok Kimleri Vuruyor?
Araştırma, aşırı sıcakların özellikle belirli gruplar için daha ölümcül olduğunu bir kez daha teyit etti.
Sıcak hava dalgası nedeniyle yaşanan "aşırı ölümlerin" (iklim değişikliği kaynaklı fazladan ölümler) %88'ini 65 yaş ve üzerindeki insanlar oluşturuyor.
Kalp hastalığı, diyabet ve kronik solunum yolu rahatsızlıkları gibi altta yatan sağlık sorunları olan kişiler, en savunmasız grup olarak öne çıkıyor.
Ancak tehlike sadece yaşlılar için değil. Çalışma, sıcakların herkes için ölümcül olabileceğini de gösterdi. 12 şehirdeki tahmini ölümlerin yaklaşık 200'ünün 20 ila 65 yaş arasındaki bireyler olduğu tespit edildi.
Araştırmanın en dramatik sonuçlarından biri de Madrid için ortaya çıktı; şehirdeki sıcak hava dalgası ölümlerinin yaklaşık %90'ının doğrudan iklim değişikliğinden kaynaklandığı anlaşıldı.
Bilim İnsanlarından Net Çağrı: "Fosil Yakıtları Durdurun, Şehirleri Uyarlayın" Çalışmanın yazarları, sonuçların ne kadar kritik olduğunu çarpıcı ifadelerle dile getirdi.
Araştırmacılardan Ben Clarke, "Sıcak hava dalgaları, orman yangınları ya da fırtınalar gibi yıkım izleri bırakmaz.
Etkileri çoğunlukla görünmez ama yıkıcıdır.
Sadece 2 veya 3 santigrat derecelik bir değişiklik, binlerce insan için yaşam ve ölüm arasındaki fark anlamına gelebilir," dedi.
Imperial College London'dan iklim bilimci Friederike Otto ise acil eylem çağrısında bulundu.
Otto, bu ölümlerin önlenmesi için tek yolun fosil yakıt kullanımının hızla durdurulması ve şehirlerin bu yeni koşullara acilen uyum sağlaması gerektiğini söyledi.
Otto, "Yenilenebilir enerjiye geçiş, aşırı sıcaklara dayanabilecek şehirler inşa etmek ve en yoksul, en savunmasız insanları korumak şart," diye konuştu.
Reading Üniversitesi'nden bilim insanları da çalışmanın, iklim değişikliğinin Avrupa'da ölümcül bir güç olduğu konusunda hiçbir şüphe bırakmadığını belirtti.
