Engelli ve yaşlı bireylerin dijital dünyada tam ve eşit katılımını sağlamak için Türkiye’de dijital varlıkların erişilebilir hale getirilmesi artık bir zorunluluk. 21 Haziran 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 2025/10 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile kamu ve özel sektördeki tüm web siteleri ve mobil uygulamalar, WCAG 2.2 (Web Content Accessibility Guidelines) standartlarına uyum sağlamakla yükümlü hale geldi.
Süreler ve Zorunluluklar
Genelgede belirlenen uyum süresi kurumların niteliğine göre farklılaşıyor:
Kamu kurumları, belediyeler, üniversiteler, kamu şirketleri ve iştirakler: 1 yıl içinde erişilebilirlik standartlarına tam uyum sağlamak zorunda.
Özel sektör kuruluşları (bankalar, özel hastaneler, özel okullar, e-ticaret siteleri, büyük telekom firmaları, turizm acenteleri, ulaşım şirketleri): 2 yıl içinde uyum sağlamak zorunda.
Bu sürenin sonunda uyum sağlamayan kurum ve kuruluşlara idari yaptırım uygulanabilecek.
Yeni Kurumsal Yapılar
Erişilebilirlik süreci etkin şekilde yürütülecek:
Web Siteleri ve Mobil Uygulamaların Erişilebilirliği İzleme Komisyonu: Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı başkanlığında kuruldu. Bu komisyon ulusal ölçekte izleme ve raporlama görevini üstlenecek.
Kurumsal Erişilebilirlik İnceleme Komisyonları: Her kamu kurumu, üniversite ve özel kuruluş kendi bünyesinde bu komisyonları kurarak dijital varlıklarını teknik yönden inceleyecek ve tespit edilen eksiklikleri raporlayacak.
Standartlar ve Teknik Gereklilikler
Zorunlu hale gelen standart ve kontrol listeleri:
WCAG 2.2 Standardı: Dünya çapında kabul görmüş bir teknik kılavuz. Görme, işitme, motor ve bilişsel engelleri olan bireylerin dijital içeriklere sorunsuz erişimini sağlayacak kriterler içerir.
Web Siteleri ve Mobil Uygulamaların Erişilebilirliği Kontrol Listesi – A Seviyesi: Türkiye’ye özgü denetim ve kontrol listesiyle uyum aranacak.
Başlıca gereklilikler şunlardır:
✅ Tüm görseller için alternatif metinlerin bulunması.
✅ Yeterli renk kontrast oranlarının sağlanması.
✅ Klavye ile tam kullanılabilirlik.
✅ Mobil uyumlu, büyütülebilir ve odaklanabilir içerikler.
✅ Sesli okuyucu ve yardımcı teknolojilerle tam uyum.
Hangi Kurumlar Kapsamda?
Genelgede sayılan ve erişilebilir hale gelmesi gereken kurum ve kuruluşlar:
- Kamu kurum ve kuruluşları
- Üniversiteler
- Belediyeler ve iştirakleri
- Kamu iktisadi teşebbüsleri
- Bankalar
- Özel hastaneler
- Milli Eğitim Bakanlığı onayıyla açılan özel öğretim kurumları
- E-ticaret siteleri (Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamında)
- 200 binin üzerinde abonesi olan telekom firmaları
- Kültür ve Turizm Bakanlığı işletme belgeli turizm acenteleri
- Karayolu, deniz, hava ve demir yolu ile yolcu taşımacılığı yapan özel kuruluşlar
Erişilebilirlik Logosu ile Tanınma
İzleme süreci sonunda erişilebilir olduğu tespit edilen web sitesi ve uygulamalara Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından “Erişilebilirlik Logosu” verilecek. Bu logo 2 yıl süreyle dijital varlıklarda kullanılabilecek ve erişilebilirliğin sembolü olacak.
Dijital erişilebilirlik uzmanlarına göre bu düzenleme sadece engelli bireyler için değil, yaşlılar ve teknik kısıtlılık yaşayan tüm kullanıcılar için önemli bir adım. Ayrıca kurumların dijital olgunluğunu ve kullanıcı deneyimini yükseltmesi bekleniyor.
